भारतमा सुत्केरी विदामा ब्यापक संशोधन, अब महिलालाई १८० दिन विदा

१० असार, काठमाडौँ । भारतको केन्द्र सरकारले मातृत्व बिदा (सुत्केरी) सम्बन्धी नियममा ठूलो संशोधन गरेको छ । नियममा संशोधनपछि अब सरोगेट र पास्टर आमा दुवैले १८० दिनसम्म बिदा पाउनेछन् । रिपोर्टका अनुसार नयाँ नियमहरू केन्द्र सरकारद्वारा अधिसूचित गरिएको छ । बुबालाई पनि १५ दिन बिदा पाउने अधिकार हुनेछ ।

केन्द्र सरकारले सुत्केरी बिदामा ठूलो परिवर्तन गरेको छ । केन्द्र सरकारले सरोगेसी सम्बन्धी नियममा संशोधन गरेको हो । सरकारको यो निर्णयपछि अब सरकारी कर्मचारीले १८० दिनसम्म बिदा पाउने भएका छन् । कार्मिक तथा तालिम विभागले असार १८ गते यस सम्बन्धमा सूचना जारी गरेको हो । यस अनुसार सरोगेसी मार्फत बच्चा जन्माउने केन्द्रीय सरकारका महिला कर्मचारीले अब ६ महिनाको सुत्केरी बिदा पाउनेछन् । यस्तो महिला कर्मचारीलाई गर्भ प्रदान गर्ने महिला (सरोगेट आमा) पनि केन्द्रको कर्मचारी भएमा दुवै आमाले ६ महिनाको सुत्केरी बिदा पाउनेछन् । तर, त्यस्ता महिलाका जीवित बालबालिकाको सङ्ख्या दुईभन्दा कम हुनुपर्छ भन्ने शर्त राखिनेछ ।

नयाँ नियम अनुसार सरोगेट आमासँगै दोस्रो आमालाई सरोगेट आमा भनिएको छ । संरक्षक आमाले बच्चाको हेरचाह गर्न दुई वर्षको बाल हेरचाह बिदाको लागि योग्य हुनेछन् । जुन बच्चा १८ वर्षको उमेर नपुग्दासम्म लिन सकिन्छ । यदि बच्चाको अभिभावक पनि सरकारी कर्मचारी हो भने उसले पनि १५ दिनको पितृत्व बिदा पाउनेछ । नयाँ नियम १८ जुन देखि लागू भएको छ ।

केन्द्र सरकारले जारी गरेको अधिसूचना अनुसार सरोगेसी मार्फत सन्तान जन्माउने आमा र सन्तान धर्मपुत्र लिने आमाबाबुका लागि बिदाको आवश्यकतालाई मध्यनजर गर्दै सरकारले ठूलो निर्णय गरेको हो । सरकारले अब सरोगेसीको अवस्थामा १८० दिनसम्म सुत्केरी बिदा लिन सकिने बताएको छ ।

सरकारले नयाँ नियम लागू गर्न केन्द्रीय निजामती सेवा (बिदा) नियम, १९७२ मा संशोधन गरेको छ । अब यसको फाइदा केन्द्रीय कर्मचारीले पाउनेछन् । संसोधन अनुसार सरोगेसीको लागि कमिसन गर्ने आमा, जसको दुई भन्दा कम जीवित बच्चाहरू छन्, पनि बाल हेरचाह बिदा पाउन योग्य हुनेछन् । योसँगै सरकारले सरोगेसीका लागि पितृत्व बिदा दिने पनि ठूलो निर्णय गरेको छ ।